Symposium: In wat voor land willen wij schoonmaken?
DOE JE VOORDEEL MET EEN GOEDE MATCH TUSSEN WERKNEMER EN OPDRACHTGEVER
Praat met elkaar en hoor elkaar
‘Dank aan alle mensen in de schoonmaak’. Zo opent dagvoorzitter Arjella van Scheppingen op 16 november 2022 het RAS symposium ‘In wat voor land willen we schoonmaken’. Een vraag waarop een drietal sprekers en twee groepen tafelgasten een antwoord proberen te geven. In ruim twee uur tijd komt een veelheid van onderwerpen langs. Kort samengevat door van Scheppingen: ‘Zorg voor kwalitatief goed werk, waarbij we breed kijken naar de talenten van mensen, zodat de juiste match ontstaat tussen werknemer en opdrachtgever. Kom elkaar vooral tegen, want uit dat soort ontmoetingen kun je achterhalen wat je aan elkaar hebt’.
Bereid je voor op de toekomst
Hans Borstlap, voorzitter van de commissie Regulering van Werk, stelt dat er veel mis is met de wijze waarop we werk reguleren. Wetgeving op het gebied van arbeid en onderwijs is verouderd. Er wordt weinig geld besteed aan arbeidsbemiddeling, we schrijven mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt heel snel af. ‘We hebben dus een andere mindset nodig’, aldus Borstlap. Een mindset met de 3 W’s: wendbaar, weerbaar en wederkerigheid. Wendbaar om toegerust te zijn op ander werk. Weerbaar waardoor mensen de dynamiek op de arbeidsmarkt aan kunnen. Wederkerigheid vind je in goed werkgeverschap én goed werknemerschap. Werkgevers zorgen voor de toerusting van hun werknemers, als werknemer ga je daarin mee. Borstlap pleit voor een CAOO, een collectieve arbeidsovereenkomst waarin ook de O van ontwikkeling wordt meegenomen. ‘Een investering in leven lang leren via een individuele leerrekening levert productiviteitswinst op. Ga er dus als werkgever niet mee akkoord dat je werknemer van 40 zich niet wil ontwikkelen’, aldus Borstlap. Tot slot pleit hij voor een afschaffing van de toeslagen tegenover een stijging van het loon. ‘In deze tijden hoort daar ook een verlenging van de arbeidstijden bij’, sluit Borstlap af.
Een schoonmaakbedrijf is als een datingbureau: met aandacht de juiste mens op de juiste plek krijgen
In een tafelgesprek geven Conny Dieleman (kaderlid FNV), Jan Kampherbeek (CNV), Monique Odijk (GOM), Anajah Quentin (Qleaning) en Rob Westerlaken (Vebego) hun mening over wat Borstlap heeft gezegd. De branche heeft al veel geregeld op gebied van ontwikkeling maar er moeten nog stappen gemaakt worden. Mensen zijn heel goed in staat te groeien, als persoon en in een team, als er maar ruimte en tijd voor is. Dit geldt ook voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. En hoe mooi is het als dat leidt tot doorgroei binnen de sector of een overstap naar een andere sector. Maar om goed te kunnen werken is een goede match tussen werknemer en opdrachtgever noodzakelijk. Daarom moeten we ook kijken naar de inhoud van het werk. Betrek daarbij vooral de schoonmakers, is de oproep. Neem de tijd om met je werknemers een goed gesprek te hebben. Neem in dat goede gesprek ook vooral hun andere talenten mee, die nu mogelijk nog on(der)benut blijven. De dagvoorzitter vat de discussie kort en bondig samen: Kijk breed naar mensen, naar kwalitatief goed werk en naar de talenten die werknemers in hun eigen tijd wel al laten zien.
Ondanks werk toch armoede
Martin Olsthoorn, programmaleider bij het Sociaal en Cultureel Planbureau, gaat in op de maatschappelijke ontwikkelingen die invloed hebben op werk. Werk heeft een centrale rol in het leven, wat voor toekomst je je ook voorstelt. Kwaliteitsvol werk werkt in alle facetten van het leven door. Het gaat om bestaanszekerheid, zeggenschap en betekenisgeving in het werk. Maar werk houdt mensen niet altijd uit de armoede. De helft van het aantal arme mensen werkt! En ook dat werkt door: in een klein sociaal netwerk, meer mentale problemen en in een relatief ongezonde, kleine en dure woning. Een tweede trend is de combinatie van steeds meer rollen. De meest bekende is werk en mantelzorg. ‘De overheid, het eigen netwerk én de werkgever kunnen bij al die rollen ondersteuning geven’, aldus Olsthoorn. Want dat mensen soms wel tot 88 betalingen in een jaar krijgen vanuit 12 verschillende regelingen met 7 verschillende definities van ‘inkomen’, is onbegrijpelijk en onoverzichtelijk. Het loon moet hoog genoeg zijn om alle normale uitgaven te financieren. Via goed werkgeverschap kan de werkgever ondersteunen. Hij is de sleutel voor de combinatie van werk en privé en in het zien en waarderen van medewerkers.
Kijk niet weg en onderneem actie
Na een korte pauze neemt Inge te Brake de aanwezigen mee in haar zienswijze: Werken aan een sociaal veilig werkklimaat. Te Brake is zelf vertrouwenspersoon en voorzitter van de landelijke vereniging van vertrouwenspersonen. Zij vertelt dat 41% van de werknemers in Nederland geen directe toegang heeft tot een vertrouwenspersoon. Terwijl werkgevers wel verplichtingen hebben op dit gebied, zoals geven van voorlichting over werkrisico’s, de behandeling van klachten en een meldpunt integriteitsschending. ‘Kijk als werkgever niet weg, als je werknemer bij je komt met een signaal over agressie, intimidatie, ongewenste omgangsvormen en/of discriminatie’, aldus Te Brake. ‘Ga het gesprek aan over wat we in de organisatie wel en niet doen en hoe we ons gedragen naar elkaar’, voegt ze toe. De gevolgen van ongewenst gedrag en schending van integriteit zijn namelijk groot en uiten zich in stress, woede, angst, ziek melden, zorgen, niet weerbaar zijn en passiviteit. Ook zij roept op om met elkaar te praten: ‘Vraag aan je medewerker wat er aan de hand is. Betrek daarbij ook de opdrachtgever, die heeft daarin ook een rol’, sluit Te Brake af.
Niet alleen informeel, maar ook formeel contact
Tafelgasten Martin Olsthoorn, Inge te Brake, Eloise Delgado (lid Schoonmaakparlement FNV), Renate Bos (FNV), Ron Steenkuijl (ADG Dienstengroep) en Isolde Huijbregts (Toekomst schoonmaakbedrijven) praten verder over deze zienswijzen. Na jaren waarin opdrachtgevers konden kiezen met welk schoonmaakbedrijf zij zaken wilden doen, gaat dat in de krappe arbeidsmarkt steeds meer keren. Werkgevers kunnen straks kiezen met welke opdrachtgevers zij in zee gaan. Er ontstaat daarmee meer ruimte om te zoeken naar een betere match. Door de hogere tarieven ontstaat meer aandacht voor de factor werk en duurzame inzetbaarheid van medewerkers. Niet alleen in informele ontmoetingen maar ook via formeel contact zoals bijvoorbeeld een regulier werkoverleg. De schoonmaker is immers essentieel onderdeel van de dienstverlening van de opdrachtgever. Het geven van een compliment hoort daar ook bij. En er zijn manieren te bedenken om dat makkelijker te maken. Dat alles heeft, naast het geven van het goede voorbeeld, invloed op het creëren van een sociaal veilig klimaat. De oproep is dan ook om afspraken te maken over hoe we met elkaar willen omgaan en daarin vooral goed luisteren naar elkaar. Handvaten voor werkgevers om dit te implementeren zijn daarbij zeer welkom. Maar start eens met het stellen van de vraag: ‘hoe gaat het met je’.
Na een korte quiz over een aantal activiteiten van de RAS sluit van Scheppingen het symposium af.